عمل نوبرانه رشته نوپا و چشم‌انداز ۴ ساله؛هاکی روی‌یخ الگویی برای همه – خبردار

به گزارش خبرنگار مهر، در کشوری که کمتر از پنج سال از وجود رسمی هاکی روی یخ در عرصه ورزش آن می‌گذرد و سابقه لیگ رسمی آن حتی به چهار سال هم نمی‌رسد، انتشار کردن «برنامه راهبردی و نقشه راه گسترش هاکی روی یخ» از سوی انجمن این رشته زیر نظر فدراسیون اسکی و ورزش‌های زمستانی، اتفاقی شگفت اما امیدوارکننده است. آن‌ هم در روزگاری که تعداد بسیاری حتی به مفهوم «برنامه‌ریزی» در ورزش باور ندارند.

مروری مختصر بر تاریخچه هاکی روی یخ و ورزش‌های زمستانی

اولین نشانه‌های بازی‌هایی همانند به آیس هاکی نزدیک به ۲۵۰ سال پیش در انگلستان دیده شد. شکل مدرن و امروزی این ورزش اما از سال ۱۸۸۵ در مونترال کانادا با بازی بین دو تیم اغاز شد. فدراسیون جهانی هاکی روی یخ نیز در سال ۱۹۰۸ در پاریس تأسیس شد و امروز بیشتر از یک قرن است که با اهمیت ترین مرجع بین‌المللی این رشته محسوب می‌شود.

اما چرا هاکی روی یخ در ایران هیچ‌گاه تا امروز جایی نداشته؟ جواب ساده است: برای عضویت رسمی در فدراسیون جهانی، وجود یک پیست فعال با سایز المپیکی و لیگ رسمی الزامی است. ایران نخستین پیست تفریحی خود را در سال ۱۳۴۶ با نام «قصر یخ» ساخت، سپس سالن آزادی در سال ۱۳۵۰ صاحب پیست المپیکی شد. با این حال به جهت عدم وجود لیگ هاکی روی یخ هم چنان از عضویت فدراسیون جهانی دور ماند و یقیناً سال ۱۳۵۷ تاسیسات آن خاموش شد.

۳۰ سال سپس در سال ۱۳۸۵ هرچند این پیست مجدد بازگشایی شد، اما تنها دو هفته دوام آورد و تعطیل شد تا نشان دهد برای زنده ماندن مراقبت جدی میخواهد. در دهه ۱۳۹۰ پیست‌هایی چون آرامیس تهران، دامون کیش و اتفاق مشهد نیز به طور تفریحی افتتاح شدند. در نهایت، تنها با افتتاح پیست المپیک‌سایز ایران‌مال در سال ۱۳۹۹ می بود که عرصه برای راه‌اندازی لیگ ملی هاکی روی یخ فراهم شد و ایران توانست برای عضویت در فدراسیون جهانی عمل کند.

برنامه‌ای همه‌جانبه با ایده‌های خلاقانه

این سند چشم‌اندازی تا سال ۱۴۰۸ اراعه می‌دهد و اهدافی چون گسترش زیرساخت‌ها، پرورش ورزشکار و مربی، تعامل بین‌المللی و حتی گسترش بازی‌های الکترونیک هاکی روی یخ را جستوجو می‌کند. ایده‌های جالبی همانند «ایده باغبانی» (مراقبت مستمر از ورزشکار)، «پادشکنندگی» (قوی شدن در خلال ناکامی)، «شکستن تخم‌مرغ» (پرورش از درون) و مهم‌تر از همه «ایده ویکی‌پدیایی» برای جلب شراکت داوطلبانه و جمعی در شرایط نبوده است بودجه، ستون‌های فکری این برنامه می باشند. این سند مشخص می کند که حتی بدون بودجه‌های کلان، می‌توان از طریق شبکه‌سازی اجتماعی و جذب داوطلبان، مسیر گسترش را هموار کرد.

اشاره به ذی‌نفعان و ظرفیت‌های حاضر

یکی از نقاط قوت برنامه، دقت اختصاصی به ذی‌نفعان است؛ از ورزشکاران، مربیان و داوران تا والدین، باشگاه‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، شهرداری‌ها، رسانه‌ها و حتی قسمت خصوصی. سند برای هر کدام از این گروه‌ها نقش و جایگاه تعریف کرده و مدل همکاری طراحی کرده است. مسئله مورد قیمت دیگر، دقت به سطح‌بندی آموزشی است که از رده‌های سنی پایه تا بزرگسالان با برنامه‌های خاص مهارتی، ذهنی، روانی و قضاوت پیش‌بینی شده است.

در این بین، باید به این افتخار هم اشاره کرد که بیشتر از ۴۰۰ ورزشکار و ۸۰ داوطلب (در روزگاری که کار داوطلبی کم‌رنگ شده) با همکاری دانشگاه هاگا-هلیا فنلاند و فدراسیون جهانی، در تدوین و آماده‌سازی این سند نقش‌آفرینی کرده‌اند.

فراتر از هیاهوی رسانه‌ای: نوک کوه یخ

هرچند انجمن هاکی روی یخ طی سالهای تازه فعالیت رسانه‌ای پررنگی داشته و احتمالا این سوال برای افکار عمومی پیش آمده که آیا پشت این غوغا برنامه‌ای واقعی وجود دارد، اما مطالعه این سند مشخص می کند که این فعالیت‌ها تنها نوک کوه یخ‌اند. در بعد این ظاهر، برنامه‌ای دقیق، علمی و همه‌جانبه خوابیده که می‌تواند آینده روشنی برای هاکی روی یخ در ایران رقم بزند.

نتیجه‌گیری: الگویی برای همه رشته‌های ورزشی

این مطرح نه‌تنها امید به شکوفایی یکی از مدرن‌ترین ورزش‌های جهان در ایران را زنده می‌کند، بلکه می‌تواند الگویی برای دیگر رشته‌ها باشد. رشته‌هایی که امروز با مشکلات مالی، مدیریتی و انگیزشی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، می‌توانند با الگوبرداری از این مدل، گسترش‌ای پایدار و متکی بر شراکت مردمی، تعامل رسانه‌ای و منفعت گیری هوشمندانه از ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی رقم بزنند.

مسئله دلنشین و مورد قیمت این است که نویسنده این کتاب – که توسط وزیر ورزش رونمایی شده – در آخر اثرش نوشته که این مطرح نتیجه خرد جمعی و یک سال کار مداوم بوده است. او این چنین با صراحت پذیرفته که این برنامه حتما نیاز به تحکیم داره و متعهد شده اگر پیشنهادها و انتقادها به دستشان برسد، هر سال نسخه به‌روز شده‌ای انتشار کنند.