در کارگردانی دیکتاتورم_خبردار

نشست تخصصی هادی حجازی فر بازیگر سینما با گفتن «هدایت بازیگر» با دبیری احمد الستی پژوهشگر و استاد دانشگاه عصر روز ۲۹ مهرماه در پردیس ملت محل برگزاری چهل و یکمین جشنواره فیلم مختصر تهران برگزار شد.

حجازی‌فر در ابتدای این کارگاه او گفت: من برای وجود در نشست پرهیز داشتم چون فکر می‌کنم ازمایش ها هر فردی با دقت به کاراکتر و زندگی‌اش به شدت شخصی است، قابل تعمیم نیست و نمی‌شود به گفتن یک فرمول اراعه کرد. من سال‌ها مخاطب این جشنواره بودم و تلاش می‌کردم ببینم و یاد بگیرم ولی این‌ها بر پایه ازمایش ها شخصی است. آنچه ما در دانشگاه یاد گرفته‌ایم در روبه رو با کار و مانع ها، چندان به من کمکی نکرد و فقط یک دانش به من داده است. هدایت بازیگر امر دوم است. همانطور که مدیریت عوامل سخن اول را می‌زند مدیریت بازیگر هم مهم است. این را هم باید بگویم بازیگران افراد حساسی می باشند. یک روز با حال خوب، یک روز با حال بد سر کار می‌آیند. برای مثالً اگر فردی من را سر کار ببیند می‌گوید او دو قطبی است! چون احوالات متغیری را توانایی می‌کنیم.

وی با گفتن این که کار در تئاتر به او در سینما زیاد پشتیبانی کرد، گفت: من زیاد از فیلمنامه ها را رد کردم چون در آن خواندم «هادی با صدای بلند می‌خندد» این در حالی است که من اصلا نمی‌توانم با صدای بلند بخندم یقیناً به آنها نمی‌توانم این دلایل را بگویم چون حس ضعف در برابر این ماجرا می‌کنم مدیریت یعنی کشف تواناهایی یک بازیگر.

لزوم مدیریت بازیگر

حجازی فر اظهار کرد: نباید بازیگر را به چیز فرد دیگر تبدیل کرد چون در این صورت تاثیرگذاری روی مخاطب ندارد. باید برخی ویژگی‌های شخصیتی خودشان را لحاظ کنیم. باید انتخاب درست و مطالعه روی ویژگی‌های آن فرد داشته باشیم زیاد زمان‌ها من ویژگی‌های بازیگر را به فیلمنامه اضافه می‌کنم. در «موقعیت مهدی» همه نابازیگر بودند به نحوی که در برخی جاها با هم دعوا می‌کردیم ولی یکی از بازیگران چشم‌هایی که داشت تعداد بسیاری از ضعف‌های فیلمنامه‌ای من و یقیناً بازیگری او را می‌پوشاند. من آن آدم را به‌خاطر چشم هایش انتخاب کرده بودم. اینها چیزهایی است که کار ما را بکر می‌کند. زیاد زمان‌ها این امتیاز کارگردانی است. مخصوصاً در شهرستان‌ها محدودیت بازیگر وجود دارد ولی اتفاقا در آنجا باید سراغ افرادی که بازیگر نیستند بروید و آنها را بر پایه یک ویژگی، یک خنده و… انتخاب کنید و این یعنی مدیریت بازیگر.

بازیگر «ایستاده در غبار» نقل کرد: زیاد از دوستان دوست دارند بازیگر حرفه‌ای در کارشان بیاورند برای مثال یک وقتی من سالی چند فیلم مختصر بازی می‌کردم و می‌گفتم این زکات کار من است اما برخی فیلمنامه‌ها را رد می‌کنم و نمی‌فهمم که چرا باید من در آن وجود داشته باشم. نظر من این است که گرفتن بازی از نابازیگران را تست کنید.

حجازی فر نقل کرد: من کامل برای نقشم می‌جنگم، چیزی را که نتوانم فهمیدن کنم وجود در آن را نمی‌پذیرم و نمی‌توانم بازی کنم. اگر جهان خود را بسازید آن گاه هنگامی با یک بازیگر حرفه‌ای هم سخن بگویید کنید وجود در کار شما را می‌پذیرد.

این بازیگر فرمود: در نهایت یک هارمونی باید در یک تاثییر وجود داشته باشد. من هنگامی پنج بازیگر دارم به جستوجو نقطه قوت آنها می‌گردم چون می دانم اگر انتظار فرد دیگر از آنها داشته باشم، برآورده نمی‌شود. بعضی اوقات می‌بینید یکی نگاه شگفت و غریبی دارد بعد باید از آنها منفعت گیری کنید همین بازیگر را می‌بینید صدای خوبی ندارد بعد باید صدا را از او کوتاه کنید چون ما بازیگر ۶ دانگ نداریم. زیاد تر بازیگران عشق گریه می باشند و فکر می‌کنند ماجرا همه است ولی تو در مقام بازیگری باید بدانی مجموعه بازی‌ها چطور است. زیاد زمان‌ها بابت یک نوع بازی تشویق شده‌ام اما بعداً دیده‌ام که چه مقدار بد شده است. چون مهم این است که همه بازیگران خوب باشند هنگامی تنها به یک بازیگر دقت کنید تبدیل به سرطان می‌شود و علیه شما عمل می‌کند. مدیریت یعنی این که بین داشته ها و نداشته‌هایتان هارمونی تشکیل کنید. هر فردی تاثییر انگشت خود را هم دارد.

سال‌ها می‌خواستم لهجه‌ام را ازبین ببرم

وی او گفت: من لهجه دارم و تا چند سال پیش تلاش می‌کردم آن را از ببین ببرم و جلوی زیاد از جریان ها، آدم‌ها، فیلم‌ها مرعوب بودم ولی سه چهار سال پیش پِی بردم چیزی که از آن فرار می‌کردم شامل کودکی من، ترک بودن من، پدر و مادرم است. من تلاش می‌کردم این ویژگی‌ها را از بین ببرم ولی بعدها تلاش کردم بر همان تکیه کنم چون این تاثییر انگشت من است من این تاثییر انگشت را در خوی، در کودکی خودم و روی درخت‌های خانه‌مان اشکار کردم این برای من یک اندوخته می بود و این علتشد مطمعن به نفس اشکار کنم، بجنگم و تبدیل به چیزی شوم که شکل خودم است. اگر هر فردی بتواند تاثییر انگشت خود را اشکار کند موفق می‌شود. فیلم دیدن و کتاب خواندن خوب است اما به شرط آنکه مقهور و مرعوب آن نشویم. برای من در مقام بازیگر فردی دلنشین است که بر پایه داشته‌ها و فرهنگی که از آن آمده چیز جدیدی ارایه دهد.

وی گفت: پنج، شش سال پیش یک فیلم مختصر ساختم و فیلم خوبی هم شد، دو روز از فیلمبرداری که گذشت می‌خواستم ببینم می‌توانم برای مخاطب حسی تشکیل کنم یا نه که از این قضیه ترسیدم و تلاش کردم ماجرا را از نگاه کاراکترهای گوناگون نشان بدهم. سپس از دو روز هرچه فیلم گرفته بودم دور ریختم و مجدد آن را ساختم که به نظرم خوب شد. من الان فیلم‌های مختصر خوبی از مناطق ترک‌نشین می‌بینم اما هیچ ربطی به آن جغرافیا ندارند. در یزد و نورآباد فیلم می‌سازیم و فکر می‌کنیم یزد و آدم‌هایش برای فیلمسازی کافی نیست. این حس ناکافی بودن در بازیگری هم وجود دارد. خواهشی از شما دارم که خودتان باشید، تاثییر انگشت داشته باشید مهم نیست که هادی حجازی فر کار شما را دوست داشته باشد یا نه. تا این مدت هم یقیناً برای خود من هم ادا درآوردن و مقبول بودن در نزد دیگران وجود دارد ولی تلاش می‌کنم آن را از بین ببرم.

در کارگردانی زیاد دیکتاتورم

وی او گفت: اگر جای برگزارکنندگان جشنواره بودم، بازیگران حرفه‌ای را از قضاوت فیلم‌ها کنار می‌گذاشتم. من در کارگردانی زیاد دیکتاتور هستم. ما زیاد زمان‌ها به برخی ویژگی‌های خودمان واقف نیستیم و کارگردان بهتر می‌تواند این کار را کند. خیانت بزرگی که به سینمای ایران می‌شود این است که صاحبان اندوخته برای ورود بازیگران تازه به سینما ریسک نمی‌کنند. چند سال پیش کاری به من نظر شد و یک بازیگر دیگر را معارفه کردم و گفتم حاضرم دستم را گرو بگذارم که او سیمرغ می‌برد و تبدیل به ستاره می‌شود اما فردی قبول نکرد.

حجازی فر فرمود: زمستان امسال یک فیلم مختصر می‌سازم و حتما از نابازیگران منفعت گیری می‌کنم. روابط انسانی همیشه برای من دلنشین بوده و هیچ چیزی دلنشین‌تر از مطالعه روی انسان‌ها برایم دلنشین نبوده است.

بازیگر باید تدوین بداند

وی او گفت: من همیشه حواسم به تدوین هست و حتی جای کات‌ها را پیش‌بینی می‌کنم تا کار با من همه شود و تدوین‌گر ناچار شود از تصاویر من منفعت گیری کند، راکورد حسی هم زیاد مهم است. به نظرم فیلم در تدوین ساخته می‌شود. بازیگران خوب، تدوین را به خوبی می‌شناسند. بازیگری که تدوین را بداند در کار او ناکامی فاجعه باری ندارد. یکی از شانس‌های بزرگ من کار با مهدویان می بود، کار او همانند یک ورکشاپ برای ما می بود برای مثال زمان تدوین همه ما وجود داشتیم. ما سر «ماجرای نیمروز» روزهایی که تعطیل بودیم هم سر صحنه می‌رفتیم چون مهدویان به ما امکان شراکت می‌داد. هر بازیگری که می‌خواهد ناکامی نخورد باید تدوین بداند. من معتقدم فیلم مختصر مقدمه‌ای برای سینمای حرفه‌ای است.

چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم مختصر تهران به دبیری مهدی آذرپندار تا ۲ آبان در پردیس سینمایی ملت در حال برگزاری است.

منبع :


مهر