همه چیز درمورد سرشماری کشاورزی 1403_خبردار

فرمان اجرای سرشماری عمومی کشاورزی اول شهریور از سوی مسعود پزشکیان، رئیس جمهور سرزمین ابلاغ شد.

در این ابلاغیه آمده است «در اجرای ماده ۴ قانون مرکز آمار ایران و با استناد به مصوبه ۶۲ جلسه شورای عالی آمار، شورای راهبری سرشماری عمومی کشاورزی سال ۱۴۰۳، سازمان برنامه و بودجه سرزمین و مرکز آمار ایران و پژوهشکده تابعه مکلف می باشند سرشماری عمومی کشاورزی را در آبان ماه سال ۱۴۰۳ به مرحله اجرا درآورند.

در زمان زمان اجرای سرشماری یاد شده، همه وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شرکت‌های دولتی مکلف می باشند بر پایه مواد ۵ و ۶ قانون مرکز آمار ایران نسبت به در اختیار قرار دادن همه امکانات و تجهیزات مورد نیاز سرشماری عمل کنند.»

سرشماری عمومی کشاورزی به معنی شمارش همه واحدهای کشاورزی سرزمین و ثبت خصوصیات هر یک به طور جداگانه بوده و از آنجا که این سرشماری همه واحدهای کشاورزی نقاط روستایی و شهری سراسر سرزمین را تحت پوشش قرار می‌دهد، به آن سرشماری عمومی کشاورزی حرف های می‌شود.

این چنین سرشماری کشاورزی، گردآوری اطلاعات فعالیت‌های گوناگون کشاورزی شامل «پرورش محصولات سالانه نظیر گندم، جو، شلتوک و ذرت»، «پرورش محصولات دائمی نظیر پرتقال، سیب، خرما و انگور»، «پرورش گاو و گوساله، گوسفند و بره، بز و بزغاله، گاومیش و بچه گاومیش و شتر و بچه شتر»، «کشت محصولات گلخانه‌ای»، «پرورش آبزیان خوراکی شامل ماهیان گرمایی و سردابی و میگو»، «پرورش طیور»، «پرورش کرم ابریشم» و «پرورش زنبور عسل» از منفعت برداران کشاورزی است.

بر پایه آخرین سرشماری که در سال ۱۳۹۳ اجرا شده بیشتر از ۴ میلیون منفعت بردار کشاورزی در سرزمین وجود دارد که ۹۰ درصد آنها در مناطق روستایی فعالیت دارند.

در ایران تا کنون ۵ سرشماری در سال‌های ۱۳۵۲، ۱۳۶۷، ۱۳۷۲ و ۱۳۸۲ خورشیدی با منفعت گیری از ابزار کاغذی و سال ۱۳۹۳ با منفعت گیری از ابزار الکترونیکی تبلت اجرا و نتایج آن در سطح کوچک‌ترین واحد جغرافیایی شهر و آبادی انتشار شد. قیاس سرشماری‌های کشاورزی در کشورها مشخص می کند که سرزمین ایران به لحاظ تعداد سرشماری در منطقه آسیا با ۵ سرشماری جز کشورهای پیشرو است.

سطح سواد منفعت برداران جهت شده تا سرشماری زیاد تر حضوری و تلفنی باشد در حالی که این کار در کشورهای پیشرفته همانند آمریکا به علت سطح سواد بالا کشاورزان به شکل خوداظهاری و با ارسال فرم‌های وابسته به شکل الکترونیکی انجام می‌شود.

سرشماری عمومی کشاورزی اطلاعات مهمی را از فعالیت‌های کشاورزی هر سرزمین در سطح کوچک‌ترین واحد جغرافیایی در اختیار تصمیم گیران قرار می‌دهد که فقط با اجرای سرشماری قابل حصول است. با دقت به فاصله گرفتن از آخرین سرشماری و تغیرات سریع قسمت کشاورزی، اجرای سرشماری در سال ۱۴۰۳ ضرورتی اجتناب ناپذیر است؛ برخی از دلایل فرد دیگر که اجرای سرشماری در سال ۱۴۰۳ را دو چندان می‌کند به قرار زیر است:

۱. مطابق ماده ۳ قانون مرکز آمار ایران و ماده ۱۰ قانون احکام دائمی برنامه گسترش سرزمین (بهمن ۱۳۹۵) به منظور نگه داری سری وقتی آمارهای قسمت کشاورزی و بهنگام سازی منفعت برداران کشاورزی سرشماری یاد شده باید در پاییز سال ۱۴۰۳ اجرا شود.

۲. بر پایه پیشنهاد سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) سرشماری کشاورزی باید در بازه‌های وقتی حداکثر ۱۰ ساله انجام شود؛ در برخی از کشورها همانند آمریکا، ژاپن، چین و کانادا سرشماری کشاورزی هر ۵ سال یک بار انجام می‌شود.

۳. سرشماری عمومی کشاورزی به گفتن دومین مطرح آماری بزرگ سرزمین و با اهمیت ترین فعالیت آماری قسمت کشاورزی است.

۴. اطلاعات حاصل از این سرشماری فراهم کننده نیازهای چارچوبی و آمار پایه این قسمت در سطح کوچک‌ترین واحد جغرافیایی مورد نیاز مرکز آمار ایران وزارت جهاد کشاورزی سازمان‌های متولی تنظیم بازار برنامه ریزان پژوهشگران و… است.

۵. برای برنامه‌ریزی درست در قسمت کشاورزی نیاز به اطلاعات دقیق و بهنگام در سطح آبادی‌ها و شهرها است که فقط از سرشماری به دست خواهد آمد.

۶. مطرح‌های آمارگیری مثالای کشاورزی به اختصاصی مطرح‌های خانواری و مقیاس بزرگ همانند آمارگیری‌های باغداری، زراعت، دامداری و مطرح‌های اختصاصی حساب‌های اقتصادی همانند جدول داده-ستانده با منفعت گیری از چارچوب سرشماری اجرا می‌شود. نتایج مطرح‌های یاد شده مشخص می کند تغییرات چارچوب سرشماری عمومی کشاورزی ۱۳۹۳ افزایش خطای مثالای در مطرح‌های مذکور در سال‌های تازه شده است.

این چنین اجرای نامنظم سرشماری جهت به هم خوردن سری وقتی اطلاعات خواهد شد و پیش بینی‌های مبتنی بر سری وقتی را با اشتباه روبه رو خواهد کرد.

برخی از آمارها حاکی از آن است که ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار منفعت بردار در سرزمین فعالیت دارند اما آمار مرکز آمار این عدد را ۴ میلیون نفر اظهار می‌کند. در سرشماری کشاورزی آبان ماه قرار است ۲۸۰ قلم مورد سوال باشد و این کار از همه منفعت برداران خواهد می بود.

بر پایه سخنان رئیس مرکز آمار ایران، سرشماری کشاورزی نزدیک به ۴۵ روز به طول می‌انجامد و داده‌ها و اطلاعات به دست آمده محرمانه بوده و قابلیت انتشار کردن ندارد؛ اما بعد از استخراج نتایج، اطلاعات نهایی در اختیار نهادهای وابسته قرار می‌گیرد.

این چنین نتایج آمار سرشماری عمومی کشاورزی آبان امسال، اغاز سال ۱۴۰۴ به‌طور رسمی اظهار خواهد شد.

منبع :


مهر