ارزشگذاری دانش بنیان ها راه را برای جذب اندوخته هموار می‌کند؟

امیرحسین جعفری/ به نقل از تجارت‌نیوز، فرآیند ارزشگذاری در مجموعه‌های تجاری به شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها رسیده و معاونت فناوری ریاست جمهوری، دستورالعمل قیمت‌گذاری دارایی‌های نامشهود را برای قیمت‌گذاری واقعی شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها ابلاغ کرده است. 

 مدیرکل دفتر فراهم مالی و اندوخته‌گذاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری درمورد این عمل حرف های است: «استانداردسازی تعاریف یکی از نیازمندی‌هایی می بود که در دستورالعمل به آن پرداخته شد. این که افراد دچار در نوشته قیمت‌گذاری دارایی‎‌های نامشهود از جمله صاحب ایده، شرکت دانش بنیان، ارزشگذار و اندوخته‌گذار معنی یکسانی از مفاهیم قیمت‌گذاری داشته باشند و مهم‌تر این که مرجعی برای مراجعه در صورت اختلاف نظر وجود داشته باشد، پشتیبانی بسیاری به تسریع و شفاف‌سازی فرآیند قیمت‌گذاری می‌کند. »

با این وجود اشکار نیست این دستورالعمل تا چه حد به سود صاحبان ایده و استارتاپ‌ها است و چه مقدار کاری تازه از سوی دولت برای اخذ مالیات و عوارض زیاد تر از مجموعه‌هایی است که درآمد ثابت و قیمت مشخصی ندارند.

مشهودسازی دارایی‌ها، مبهم است

یکی از نگرانی‌های حاضر در حوزه ارزشگذاری دارایی‌های متعلق به مجموعه‌های دانش بنیان و ایده‌های خلاق، تمرکز دولت بر مقدار درآمد احتمالی این مجموعه‌ها و اخذ مالیات است. این نگرانی علتافزایش مقدار اشتباه در سنجش ارزشگذاری می‌بشود و بعد از آن، یک نیاز جدی‌تر بابت شفاف‌سازی دارایی‌ها شکل می‌گیرد. در کنار این مسأله، شاخص ارزشگذاری نیز تا حدی برای مجموعه‌های دانش بنیان مبهم است و عده‌ای برای نخستین ارزشگذاری، احتمالا نظر دولت و قیمت در نظر گرفته شده را قبول نداشته باشند.

دولت مدعی است که با چهار مقصد، عمل به تهیه دستورالعمل قیمت‌گذاری دارایی‌های نامشهود کرده است؛ یکنواختی راه حلهای قیمت‌گذاری، یکسان‌سازی چارچوب‌ها، مشابه بودن مبانی قضاوت با مفروضات فعالان بازار‌های مالی و افزایش مطمعن و مطمعن منفعت گیری‌کنندگان خدمات. با این وجود، تا این مدت اشکار نیست این دستورالعمل با چه مقیاس و شاخصی قرار است به مرحله اجرا در بیاید و روال آن تا چه حد ضمانت قانونی و اجرایی دارد.

فعالان این حوزه اعتقاد دارند که مجلس و قوه قضاییه باید ضمانت اجرای این قانون باشند تا چالش‌های احتمالی قیمت‌گذاری دارایی‌ها، این مطرح را ناکام نگذارد. مجموعه‌های دانش بنیان به جز پشتیبانی‌های دولتی، نیازمند حمایتقانونی برای اراعه قیمت واقعی خود می باشند تا اندوخته گذاری در این عرصه نیز شفاف‌تر بشود.

راهی برای حل چالش جذب اندوخته؟

یکی از چالش‌های جدی شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها در رابطه با ارزشگذاری مرحله جذب اندوخته است؛ چایی که صاحیان ایده‌های خلاق با اندوخته‌گذاران در رابطه مقدار قیمت مجموعه و ایده خود دچار اختلاف نظر خواهد شد. 

محمد قاسمی، کارشناس دانش بنیان در حوزه موتور‌های الکتریکی، درمورد عمل دولت برای قیمت‌گذاری دارایی مجموعه‌های دانش بنیان به «تجارت‌نیوز» او گفت: «چالش مهمی که شرکت‌های دانش بنیان برای اندوخته‌گذاری دارند نوع قیمت‌گذاری است. همه دارایی‌های یک شرکت دانش بنیان نامشهود است. کل تجهیزات این شرکت‌ها اصلاً زیاد نیست که بخواهد قیمت‌گذاری بشود و کل قیمت آن‌ها نامشهود قلمداد می‌بشود. برای مثالً شما یک محصول دارید که ارزشگذاری آن مبهم است و شاخص قیمت‌گذاری آن اشکار نیست. ما چندین بار برای جذب اندوخته‌گذار بر سر این نوشته مشکل داشتیم. اندوخته‌گذار معیار ارزشگذاری را قبول ندارد.»

او افزود: «اگر ابلاغیه و دستورالعمل جامعی به دست ما برسد که ارزشگذاری را اشکار کند، تضاد بین مجموعه دانش بنیان و اندوخته‌گذار حل می‌بشود. این دستورالعمل اگر بتواند تبدیل به شاخصی برای ارزشگذاری دقیق شرکت بشود؛ تأثیر مثبتی بر بازار این کار مجموعه‌های دانش بنیان دارد. اما ایده‌های خلاق، بدون مطمعن از آینده و نگرانی بابت اخلال‌های دولت نمی توانند مطرح‌های خود را به ثمر بنشانند.»

بورس میزبان دانش بنیان ها و استارتاپ‌ها می‌بشود؟

یکی از احتمالات مثبت در رابطه با ارزشگذاری دارایی‌‌های نامشهود، تسهیل روال ورود مجموعه‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها به بورس است. ورود به بازار اندوخته می‌تواند قیمت واقعی آنها را اشکار کند اما قدم اول، چگونگی ارزشگذاری اولیه است. 

قاسمی درمورد ورود مجموعه‌های دانش بنیان به بورس فرمود: «بدون شک ارزشگذاری دقیق می‌تواند علتورود بهتر دانش بنیان‌ها و استارتاپ‌ها به بورس بشود. بورس صحنه خوبی برای ابراز و ظهور قوت آنها است اما باید با نگاه کارشناسی دقیق صورت بگیرد.»

ارزشگذاری؛ راهی برای اخذ مالیات؟

او درمورد گمان دریافت مالیات از طرق قیمت‌گذاری دارایی‌های نامشهود‌ او گفت: «فکر و ایده سک فرد امکان پذیر ۱۰ میلیون تومان قیمت داشته باشد اما لزوما به محصول تبدیل نمی‌شوذ. اگر دولت بخواهد روی این سرفصل مالیات بگیرد اصلاً صرفه اقتصادی برای صاحب ایده ندارد.»

این فعال اقتصادی فرمود: «دارایی نامشهود یعنی در آینده امکان پذیر محصولی تشکیل بشود و اصلاً چیزی وجود ندارد که بر سر آن مالیاتی اخذ بشود. مالیات بر اموال نامشهود اصلاً قابل فهمیدن نیست چون پولی وجود ندارد. برای حل این نگرانی‌ها و ابهامات، باید اشکار بشود که دستورالعمل ارزشگذاری از نظر قانونی چه مقدار قوت دارد.»

به نقل از تجارت‌نیوز، در سال‌های قبل سخن بگویید‌های بسیاری در رابطه ورود شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها به بورس نقل می بود اما در عمل مواردی استثنایی به مرحله اجرا رسید. اگر چارچوب‌های این دستورالعمل مورد موافقت فعالان این حوزه باشد و در عمل هم به آن عمل بشود، می‌تواند راه را برای ورود آنها به بازار اندوخته هموار کند. 

اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید.