ایران نباید آنچه را نتانیاهو می‌خواهد به او بدهد_خبردار

حالت در خاورمیانه به قدری وخیم شده است که امکان پذیر ایالات متحده به یک جنگ منطقه‌ای کشیده شود. ترور اسماعیل هنیه رهبر ارشد حماس توسط اسرائیل، بعد از سفر وی برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور تازه ایران، نگرانی‌هایی درمورد انتقام‌جویی را برانگیخته است.

 اغاز این هفته، بریتانیا، فرانسه و آلمان با صدور بیانیه‌ای مشترک از ایران و متحدانش خواستند که از دعوا به اسرائیل خودداری کنند. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور تازه ایران در جواب، به امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه او گفت: “اگر ایالات متحده و کشورهای غربی واقعاً می‌خواهند از جنگ و ناامنی در منطقه جلوگیری کنند، باید این رژیم را قانع کنند که نسل‌کشی و حملات در غزه را متوقف کرده و آتش‌بس را بپذیرد”.

اسرائیل با مقصد آشکار کشاندن ایالات متحده به جنگ با ایران، این ترور را انجام داد. نوع جواب ایران تعیین خواهد کرد که آیا ایالات متحده داخل درگیری می‌شود یا خیر. رئیس‌جمهور بایدن انتظار ندارد که ایران در صورت دستیابی به توافق برای آخر دادن به جنگ در غزه، به دعوا تلافی‌جویانه علیه اسرائیل دست بزند، اما او با فروش ۲۰ میلیارد دلار سلاح به اسرائیل، یکی از بزرگ‌ترین بسته‌های نظامی از زمان اغاز جنگ غزه، به این روال پشتیبانی نکرده است. 

ایالات متحده خواهان جنگ با ایران نیست. اسرائیل هم نمیخواهد خودش مستقیما با ایران درگیری نظامی اشکار کند. اما همان گونه که بایدن در مصاحبه تازه خود او گفت، “هر دلیلی وجود دارد که مردم فکر کنند نتانیاهو به دلایل سیاسی عمداً جنگ غزه را طویل کرده است”. حقیقت این است که نتانیاهو حمایتجهانی و داخلی خود را از دست داده است و به محض آخر جنگ، به گمان زیادً ناچار به کناره‌گیری از قوت خواهد شد و با محاکمه به تهمت فساد روبرو خواهد شد.

به‌طور طبیعی، ایران باید جواب خود را به قدری قاطع و مهم تنظیم کند که به گفتن یک عامل بازدارنده برداشت شود و به اسرائیل اجازه تکرار این نوع تجاوزات را ندهد. این چنین کاری از سوی ایران قابل فهمیدن است. اما در تدوین این جواب، ایران باید از اغاز جنگ با ایالات متحده پرهیز کند. چون هر دو طرف با خسارات جدی روبه رو خواهند شد و منطقه به شدت ناپایدارتر خواهد شد. 

این چنین اعتبار پزشکیان نیز باید مورد دقت قرار گیرد. او در انتخابات تازه، حمایتاکثریت مردم ایران را بر پایه یک پلتفرم تحول خواهانه که بر بهبود حالت اجتماعی و اقتصادی سرزمین و روابط خارجی، از جمله با ایالات متحده و اروپا، متمرکز می بود، به دست آورد. نتانیاهو تصمیم داشت با ترور هنیه، شانس‌های او را از بین ببرد. ایران نباید به دام او بیفتد.

همانطور که ایران باید با دقت به سیاست داخلی خود بپردازد، اسرائیل نیز باید از تلاش برای تشکیل گسیختگی و برهم زدن معادلات سیاسی داخلی آمریکا قبل از انتخابات نوامبر خودداری کند. نتانیاهو دومین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ را به گفتن فرصتی طلایی برای دستور کار خود می‌بیند. او در دوره قبل، ترامپ را قانع کرد که آمریکا را از توافق هسته‌ای ایران بیرون بکشد. این کار علتشد ایران به‌شدت مواد ملزوم برای ساخت بمب را تشکیل کند. سپس ترامپ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را به‌گفتن یک سازمان تروریستی تعیین کرد و در یک عمل جنجالی، تصمیم گرفت اورشلیم را به‌گفتن پایتخت اسرائیل به رسمیت بشناسد.

با اهمیت ترین قضیه‌ای که جهت تشدید بحران در خاورمیانه شده، قضیه فلسطین است. از اغاز جنگ در ۷ اکتبر سال قبل، حداقل ۳۹,۶۷۷ فلسطینی در غزه کشته شده‌اند. بیشتر از ۹۰,۰۰۰ فلسطینی مجروح شده و بیشتر از ۸۰ درصد از ۲.۳ میلیون نفر جمعیت غزه بر تاثییر حملات اسرائیل ناچار به ترک خانه‌های خود شده‌اند. بر پایه مطالعه‌ای که در مجله لانست انتشار شده، تعداد واقعی کشته‌ها امکان پذیر در نهایت به بیشتر از ۱۸۶,۰۰۰ نفر برسد. مارتین گریفیتس، معاون اسبق دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه او گفت:  “این جنگ بدترین جنگی است که در ۵۰ سال توانایی‌ کاری دیده ام. بدتر از صحنه‌هایی که در سوریه ناظر بودم، و حتی بدتر از وحشت‌هایی که در دوران خمرهای سرخ در کامبوج توانایی کردم”.

باتوجه به این که ایران تصمیم دارد از حقوق فلسطینیان دفاع کند، به‌جای دعوا مستقیم نظامی به اسرائیل شبیه دعوا ای که در ماه آوریل انجام داد، بهتر است از فرصتها و ابزارهای بیسابقه حقوقی بین‌الملل، همانند قطعنامه تازه شورای امنیت سازمان ملل که خواستار آتش‌بس سریع شده است و رأی تاریخی تازه دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ)، منفعت بگیرد. 

در تاریخ ۱۹ ژوئیه، دیوان بین المللی دادگستری لاهه خبرداد که اسرائیل باید وجود غیرقانونی خود در سرزمین‌های اشغالی فلسطین را آخر دهد و همه شهرک‌نشینان اسرائیلی را در اسرع زمان تخلیه کند. این رأی این چنین پافشاری کرد که همه کشورها و سازمان‌های بین‌المللی، از جمله سازمان ملل، موظف می باشند که هیچ‌گونه پشتیبانی یا حمایتی که تبدیل ادامه اشغال سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل شود، اراعه نکنند.

سه قدم مهم وجود دارد که می‌تواند به فراهم صلح در منطقه پشتیبانی کند. 

 اولین و با اهمیت ترین قدم، آتش‌بس بین اسرائیل و حماس است. ایالات متحده تنها کشوری است که دارای قوت سختی برای قانع کردن نتانیاهو به پذیرفتن آتش‌بس پایدار است و باید از این قوت منفعت گیری کند. به جای دعوا نظامی تلافی‌جویانه مستقیم به اسرائیل، ایران  میتواند علاوه بر آتش بس و از بین بردن اشغال، بر روی مسئول دانستن نتانیاهو در ارتکاب جنایات علیه فلسطینی ها تمرکز کند. به این ترتیب، نوع عکس العمل ایران به قتل هنیه می‌تواند حمایتبین‌المللی برای آزادی فلسطین و آتش‌بس سریع را تحکیم کند. مورد دیگر صدور حکم دستگیری نتانیاهو است. اگر دادگاه بین‌المللی جنایی حکم جلب برای نتانیاهو و دیگر رهبران اسرائیل صادر کند، ایران می‌تواند همه تلاش خود را برای محاکمه آن‌ها به کار گیرد.

قدم دوم این است که واشنگتن انتخاب رئیس‌جمهور تازه ایران که مایل است به بیشتر از ۴۰ سال خصومت با ایالات متحده خاتمه دهد، را به‌ درستی استقبال کند. اگر ایالات متحده نیز رئیس‌جمهور جدیدی با ضمانت شبیه انتخاب کند، دو طرف باید با هم همکاری کنند تا توافق هسته‌ای ایران را احیا کرده، دهه‌ها درگیری‌های خطرناک منطقه‌ای را آخر دهند و تلاش کنند که آتش‌بس بین ایران و اسرائیل برقرار شود. 

و در نهایت، یک قدم الزامی این است که شورای امنیت سازمان ملل یک “”مجمع برای گفتگو و همکاری بین ایران و کشورهای عربی همسایه در اطراف خلیج فارس راه اندازی دهد. 

این سه قدم باهم، بهترین مسیر در جهت افت تنش‌ها، جلوگیری از جنگ منطقه‌ای و دستیابی به صلح و ارامش پایدار در منطقه می باشند.

منبع :


انتخاب