چرا مطرح آتش بس بایدن در غزه ناکامی خواهد خورد؟_خبردار

به نقل از تجارت‌نیوز، مطرح جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده برای برقراری آتش بس بین رژیم اسرائیل و حماس هم چنان بی اندک توفیقی بر روی میز باقی مانده است.  سایت Foreign Policy  درمورد توافق آتش‌بس بین اسرائیل و حماس به رهبری جو بایدن، به بازدید کوششهای دیپلماتیک برای آخر دادن به درگیری‌ها در غزه می‌پردازد. بایدن در تلاش است تا از طریق میانجی‌گری و فشارهای بین‌المللی، به یک توافق سه مرحله‌ای برسد که شامل آتش‌بس شش هفته‌ای، مذاکرات برای آزادی اسیرها و دستیابی به یک صلح پایدار است.

بر پایه گزارش این سایت، بایدن اظهار کرده که این توافق فرصتی واقعی برای آخر دادن به این جنگ و اغاز مرحله جدیدی از ارامش و امنیت در منطقه فراهم می‌کند. با این حال، مذاکرات با چالش‌هایی روبرو بوده و هم چنان ادامه دارد. در ادامه این گزارش می خوانید:

وودی آلن یک بار به طعنه او گفت که ۸۰ درصد پیروزی در زندگی نتیجه تظاهر و نمایش است. از دیدگاه یک مذاکره‌کننده، تنها پنجاه درصد از این سخن وودی آلن می تواند صحیح باشد. پیروزی زیاد تر به وجود در زمان مناسب بستگی دارد. هرکسی که تلاش می‌کند تلاش جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده برای فروش مطرح صلح اسرائیل به همه را تحلیل کند، را فهمیدن کند، باید به زمان و نحوه محاسبه هر یک از سه بازیگر مهم آن نگاه کند.

در اصل، ما سه ساعت جداگانه داریم که با شدت های  نسبی متفاوت تیک تاک می کنند. دو تا از این ساعت ها متعلق به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و یحیی سنوار رهبر حماس است. آنها برای تاخیر و ابهام آفرینی زیاد تر در روال تنظیم شده اند. سومی بر روی شومینه در دفتر بیضی شکل کاخ سفید  قرار دارد. سریع کار می‌کند و دنده های آن به علت الزام سیاسی رسیدن سریع به آتش بس با هم نیز برخورد می کنند.

اکنون – و احتمالا برای آینده قابل پیش بینی – این سه ساعت هماهنگ نیستند و چشم انداز هماهنگی آنها هم کمرنگ است. در واقع، برای نتانیاهو و سنوار، زمان یک متحد است. از نظر بایدن، زمان دشمنی است که در برابر جنگ اسرائیل و حماس که او به جستوجو آخر دادن به آن است، قرار دارد . یقیناً که  دورنمای سریع برای انجام این توافق وجود ندارد. حتی اگر دو طرف بتوانند به برخی از نسخه‌های مطرح جامع اراعه شده توسط بایدن و نتانیاهو متعهد شوند، این گمان وجود دارد که آنها تنها بتوانند مرحله اول را اجرا کنند. با کمتر از صفر مطمعن متقابل، حتی اغاز و آخر یافتن این مرحله هم به یک معجزه نیاز دارد.

بر پایه توانایی ما، مذاکرات خاورمیانه دو شدت دارد: کند و کندتر.  تصمیم گیرنده مهم فلسطین در جایی در غزه یا به گمان زیادً مصر نهان است. هیچ یک از دو رهبر هیچ اطمینانی ندارند که فرد روبه رو هر چه مقدار هم محدود به توافق نامه عمل کند. مذاکرات به‌طور غیرمستقیم توسط طرف‌هایی انجام می‌شود – ایالات متحده، اسرائیل، قطر و مصر – که اهداف آنها همیشه به طور دقیق با هم همسو نیست.

حقیقت ناخوشایند این است که دو رهبر که تصمیمات واقعی را می گیرند، عجله ای برای سازش های سخت مورد نیاز برای آخر جنگ ندارند. در واقع، وزیر امور خارجه اسبق ایالات متحده، جیمز بیکر، این نوع مذاکره را «دیپلماسی گربه مرده» * می نامید، که در آن مقصد کمتر دستیابی به توافق است بلکه طرفین تنها تلاش می کنند که مسئولیت ناکامی مذاکرات را بر گردن فرد دیگر بیندازند.

یکی از مسائلی که علتپیچیده شدن اوضاع می شود این است که حماس واحدی وجود ندارد. یکی در داخل منطقه غزه است و فرد دیگر در خارج از این باریکه. کم کم دیدگاه ها و منافع این کادرها از هم جدا  و تاثیرپذیری این دو از قوت های خارجی کمتر می شود . در این فضا دعوا و مشاجره داخلی به یک حق طبیعی برای دو طرف تبدیل می شود. در این چنین شرایطی  اسرائیل، قطر، مصر و ایالات متحده با شاخه خارجی حماس که تنها می تواند وعده بدهد اما ضمانت اجرای وعده بر مسئولیت آن نیست، خرید وفروش می کنند.

فارن پالیسی در ادامه با اشاره به دو سناریو متفاوت مورد نظر سنوار می نویسد که او دو ساعت بر مچ خود بسته است.  اولی زمان وقتی را ثبت می‌کند که ترکیبی از نیروها – آمریکایی، بین‌المللی و اسرائیلی داخلی – به نتانیاهو سختی می‌آورند تا با آتش‌بسی موافقت کند که علتمی‌شود خود سنوار زنده بماند و بتواند بدون هراس از دعوا مجدد اسرائیل، غزه را کنترل کند. این در واقع یک پیروزی تاریخی برای حماس با وجود هزینه های وحشتناک خواهد می بود.

اما سنوار ساعت فرد دیگر هم دارد. این ساعتی است که زمان در آن هیچ زمان همه نمی‌شود، چون بازه وقتی نامحدود اشغال غزه توسط اسرائیل را مشخص می کند که اسرائیل را از نظر دیپلماتیک، نظامی و مالی تخلیه و بی آبرو می کند.

نتانیاهو یک رهبر معمولی اسرائیل نیست. او که اکنون طویل‌ترین نخست‌وزیر تاریخ اسرائیل است، چهار سال متوالی در دادگاه منطقه‌ای بیت المقدس  به‌خاطر رشوه‌گیری، کلاهبرداری و خیانت در امانت محاکمه شده است. برای داشتن هر گونه شانسی برای اجتناب از محکومیت یا خرید وفروش ای که او را از سیاست بیرون می کند، باید در قوت بماند.  اکنون، این به معنی سرپا نگه داشتن افراطی ترین دولت در تاریخ اسرائیل است.

او با هدایت یکی از دو بدترین ناکامی اطلاعاتی در تاریخ اسرائیل و خونین ترین روز برای یهودیان از زمان هولوکاست، نمی تواند جنگ را بدون پیروزی بزرگ آخر دهد.  او نمی تواند حمایتوزرای افراطی خود را با پذیرفتن این که حماس به نحوی برای ایفای نقش در غزه بعد از جنگ زنده خواهد ماند، یا حمایتاز برگشت تشکیلات خودگردان فلسطین یا وعده راه اندازی یک سرزمین فلسطینی از دست بدهد. به نظر می رسد که او اکنون آماده پرداخت  هزینه عادی سازی رابطه با عربستان سعودی نیست.

اگرچه نظر سه مرحله‌ای که بایدن نقل کرد و از طریق قطر به حماس اراعه کرد، یک نظر اسرائیلی است که توسط کابینه جنگ مورد تایید قرار گرفته است، نتانیاهو می‌داند که هیچ زمان موافقت دو وزیر افراطی او را جلب نخواهد کرد. اما نتانیاهو همیشه می تواند از موضع جاری خود عبور کند.

یایر لاپید، که ریاست دومین حزب بزرگ کنست را بر مسئولیت دارد، اظهار کرده در صورتی که دو وزیر افراطی کابینه بی بی به علت موافقت او با اتش بس ائتلاف را ترک کنند او اماده ائتلاف با بی بی خواهد می بود.  به گمان زیاد، نتانیاهو برای مدتی به همین روال و بازی جاری ادامه می دهد و امیدوار است که جواب حماس به نظر آتش‌بس، خرید وفروش‌شکنی باشد.

کنست در ۲۵ جولای به تعطیلات تابستانی می رود و تا اکتبر راه اندازی نمی شود. اگر او بتواند تا آن زمان بدون بحران ائتلاف حاکم را نگه داری کند، چه فردی می‌داند چه اتفاقی امکان پذیر بیفتد؟ نجات اسیر فرد دیگر،  مرگ رهبران ارشد حماس یا احتمالا انتخاب دونالد ترامپ، رئیس جمهور اسبق ایالات متحده.

چالش مهم بایدن سیاسی است. کنوانسیون ملی دموکرات ها در شیکاگو در ۱۹ اوت اغاز می شود. تا انتخابات تنها پنج ماه دیگر باقی مانده است و رأی دهندگان طبق معمولً تا روز کارگر تصمیم خود را گرفته اند. به این علت، ساعت بایدن زیاد تر همانند نوع شنی آن است که به کار افتاد.

غزه، یقیناً تنها موردی نیست که در ذهن تعداد بسیاری از رای دهندگان وجود دارد و مطمئناً مهم ترین هم نیست ، به استثنای گروه هایی همانند آمریکایی های عرب – آمریکایی و به گمان زیادً رای دهندگانی که ترامپ برای آنها گزینه خوبی نیست.

با این حال، فقدان اهرم سختی بایدن بر سنوار، او را به تلاشی بی‌ وقفه وادار می کند  تا نتانیاهو را قانع کند که نوعی توافق آتش‌بس را بپذیرد . این قدم می تواند  اوضاع را حداقل برای چهار یا پنج ماه نسبتاً ساکت نگه می‌دارد. یقیناً نتانیاهو برای این کار،  بهای بالایی را طلب خواهد کرد.

آیا راهی برای خروج وجود دارد؟ اکنون، نتانیاهو و سنوار یک تنگنا استراتژیک برای دولت امریکا تشکیل کرده اند. حتی اگر بایدن موفق شود حماس و اسرائیل را به پذیرفتن مطرح سه مرحله‌ای قانع کند، به گمان زیاد یکی یا هر دو تعهدات خود را زیر پا بگذارند و از مرحله اول فراتر نخواهند رفت، مرحله اول تبادل محدود اسیران با زندانیان فلسطینی و آتش‌بس موقت است.  نتانیاهو به گمان زیادً می‌تواند این را به دولت ائتلافی خود بفروشد و بایدن از شانس شش هفته اسایش منفعت گیری کند، به این امید که بعد از این چنین دوره طویل، فشارها برای آخر دادن به جنگ افزایش یابد.

اما حتی اگر حماس موافقت کند، هیچ یک از مسائل اساسی که برای آخر جنگ مورد نیاز است حل نمی‌شود: حماس اسیران را نگه داری می‌کند. هیچ ساختار حکومتی توانمند فلسطینی تشکیل نخواهد شد. هیچ معماری امنیتی که الزامات اسرائیل را برآورده کند، برقرار نمی شود. نتیجه این حالت این خواهد می بود  که عملیات نظامی اسرائیل در برخی سطوح ادامه خواهد داشت. احتمالا اتفاقات پیش‌بینی‌نشده همه را غافلگیر کند، همانطور که زیاد تر در این قسمت از جهان اتفاق می‌افتد. اما  توانایی ما نشان می دهد که شگفتی ها در این منطقه الزاما مطلوب نخواهند می بود.

منبع :


جماران