راه اندازی کارگروه مشترک ایران و افغانستان برای حقابه هامون

به نقل از تجارت‌نیوز، هامون تالابی مرزی بین ایران و افغانستان در استان سیستان و بلوچستان است که گستردگی آن در زمان پرآبی ۵ هزار و ۶۶۰ کیلومتر می بود که از این وسعت ۳ هزار و ۸۲۰ کیلومتر مربع آن در خاک ایران و بقیه در خاک افغانستان است، این پهنه گسترده در قبل‌ای نه‌ چندان دور سومین دریاچه پرآب سرزمین ما می بود، اکنون هامون به علت این که حقابه آن از رودخانه هیرمند رهاسازی نمی‌بشود و سیلاب ها هم پشت سد انحرافی کمال خان در ولایت نیمروز افغانستان دچار می‌بشود، کاملا خشک شده و زندگی مردم این منطقه را تحت تاثییر قرار داده است. کشاورزی و دامپروری نابود شد، صیادی از بستر تالاب پر آب به تاریخ پیوست و نیزارها خشک و نابود شدند، دیگر قایقی پارو زنان سینه تالاب را نمی‌شکافد بلکه سالهاست که با صورت به زمین چسبیده‌اند، گویی با پشت کردن به آسمان ناراحتی خود را از قهر طبیعت نشان خواهند داد، دیگر به آسمان نگاه نمی کنند، پشتشان پوسته پوسته شده و احتمالا هم به امید روزی که مجدد به آب بزنند در خواب فرو رفته‌اند.

در حالی حقابه هامون به بستر آن نمی‌رسد که بنابر توافق ایران و افغانستان معروف به معاهده ۱۳۵۱ ، مقرر شده می بود در سال نرمال آبی به طور متوسط ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب در قالب حقابه از رودخانه هیرمند به تالاب هامون برسد که چند سالی است به علت خشکسالی، آبی از هیرمند به هامون نمی‌رسد و مشکلاتی را برای معیشت مردم منطقه به وجود اورده است.

یقیناً مساله فرد دیگر هم در این بین وجود دارد که باید حل و فصل بشود و آن انحراف آب هیرمند است، در چند سال تازه علاوه بر این که آبی از هیرمند به سمت هامون رها سازی نشده بلکه در دو دوره آب از هیرمند منحرف و به سمت منطقه‌ای بیابانی و بدون کشت و زرع به نام گودزره هدایت شده است.

دولت سیزدهم از زمان روی کار آمدن در صدد از بین بردن این مشکل و احقاق حقابه هامون بر آمده است که در راستای دیپلماسی محیط زیست، تا بحال جلسات، دیدارها و نشست‌های مختلفی با مسئولان دو سرزمین برگزار شده است و چندین دفعه رئیس‌جمهور اصرار کرد که در احقاق حق مردم سیستان بدون اغماض عمل می کنیم و محمد مخبر معاون اول را مامور بازدید و حل مشکل مردم سیستان و بلوچستان در تامین انرژی و امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه سرزمین را مکلف به رایزنی با هیات حاکمه افغانستان برای پیگیری حقابه ایران از رود هیرمند کرد. ابراهیم رئیسی اصرار کرد: حقابه ایران از هیرمند مساله با اهمیتی است، این مساله را با جدیت پیگیری کنید.

معاون اول رئیس جمهور در نشستی با مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی حرف های می بود: دولت سیزدهم با جدیت نوشته حقابه رودخانه هیرمند را از افغانستان و از طریق مجامع بین‌المللی تا حصول نتیجه پیگیری می‌کند.

وزیر امورخارجه ایران هم که برای شرکت در اجلاس وزرای خارجه همسایگان به سمرقند رفته می بود خبرداد که حقابه ایران در دیدارش با امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه هیات حاکمه موقت افغانستان مورد اصرار قرار گرفته و افغانستان هم بر پایبندی خود به حقابه ایران اصرار داشت.

به هیچ وجه از حق خود در معاهده سال ۱۳۵۱ با افغانستان مختصر نخواهیم آمد

این چنین علی اکبر محرابیان وزیر نیرو خبرداد که به هیچ وجه از حق مسلم خود در معاهده سال ۱۳۵۱ با سرزمین افغانستان مختصر نخواهیم آمد، حقابه هیرمند حق قانونی ما است و در این رابطه پیگیر هستیم.

هیات افغانی از انحراف آب به سمت گودزره ابراز تاسف کردند و انها گفتند که خودشان را مکلف می‌دانند که اگر آب باشد حتما آنرا به سمت هامون رهاسازی می‌کنند با دقت به اهمیت نوشته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ۹ آبان ماه به سیستان و بلوچستان سفر و در هوایی توفانی از گرد و غبار با مردم دیدار کرد و قول پیگیری احقاق حقابه را داد، علی سلاجقه در نشستی با نوشته گرد و غبار در سیستان و بلوچستان او گفت: پیگیری تعلق حقابه هامون در برتری است، مرطوب‌سازی دریاچه هامون در دستور کار دولت سیزدهم قرار دارد، مردم سیستان و بلوچستان دلواپس تامین آب آشامیدنی نباشند چرا که دولت به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد مردم با سختی روبه رو شوند.

بلافاصله بعد از سفر معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به استان سیستان و بلوچستان و بازدید از تالاب هامون، پیگیری حصول حقابه تالاب از طرف افغانستانی در دستور کار سازمان محیط زیست قرار گرفت و به همین منظور علی سلاجقه با ملا برادر عبدالغنی، معاون رییس‌الوزرا طالبان که به منظور مذاکرات اقتصادی به ایران سفر کرده‌ بودند، درخصوص حقابه ایران از رودخانه هیرمند دیدار و او مباحثه کرد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست درمورد نتیجه این نشست درخصوص تامین حقابه تالاب هامون او گفت: یقیناً این دیدار باید سریعتر انجام می‌شد اما به هر حال توانستیم با بزرگان سرزمین همسایه دیدار خوبی داشته باشیم و تبدیل این شد که حقابه تالاب هامون باید حتما داده بشود، آنها هم به این مساله اذعان داشتند و خودشان را مکلف می‌دانند که باید این اتفاق بیفتد، اما اظهار کردند که الان آبی پشت سد وجود ندارد.

علی سلاجقه افزود: ما حتی گفتیم با دقت به شرایطی که اکنون در منطقه سیستان وجود دارد و با وجود بادهای شدید ۱۸۰ روز است که مردم زابل از گرد و غبار مرارت می‌کشند، حداقل آب را تا حدودی رها کنند که مرطوب سازی بستر تالاب انجام بشود تا گرد و غبار به هوا بلند نشود که آنها انها گفتند آب باشد حتما این اتفاق می‌افتد.

وی اصرار کرد: این چنین برای اولین بار مقرر شد تا مسئولان محیط زیست سرزمین افغانستان به ایران همراه شوند و کارگروهی از مسئولان محیط زیست دو سرزمین راه اندازی بشود تا بتوانیم در قالب آن کارگروه هم در او گفت و گو مسائل مربوط به حقابه به توافقاتی برسیم و هم اگر آبی وجود داشته باشد رها سازی بشود.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: این چنین مقرر شد در قالب پروژه‌های مشترکی کانون‌های گرد و غبار سرزمین افغانستان مدیریت بشود که قرار شد در راستای این کارگروه با همکاری دو سرزمین انجام بشود، در تلاشیم که این کارگروه هر چه سریعتر راه اندازی بشود و جلسات آن به طور مرتب راه اندازی و خروجی ها اشکار خواهد شد.

آب مجددا به سمت منطقه گودزره منحرف می‌بشود؟

سلاجقه درمورد این که آیا دیگر آب به سمت منطقه گودزره منحرف نمی‌بشود، او گفت: خودشان هم از این که آب به سمت گودزره منحرف شده می بود دلواپس و متاسف بودند اما گروه کارشناسی ما از ایران رفتند و منطقه را بازدید کردند، وزارت نیرو از منبع های آب سدها بازدید و خبرداد که حالت مناسبی از لحاظ منبع های آبی وجود ندارد، آنها باز هم اصرار کردند که اگر او گفت و گو بارش ها انجام بشود رها سازی آب صورت خواهد گرفت.

منبع :


ایرنا